Có phải người lương thiện thường hay chịu thiệt?

(Xemsomenh.com) - Người đời thường bảo nhau rằng: “Thật thà thường bị thua thiệt”, như thể sự lương thiện đồng nghĩa với sự yếu thế và dễ bị lợi dụng. Nhiều người vì sợ bị kẻ khác lấn lướt mà trở nên dè dặt, thậm chí chọn cách sống khôn khéo, tính toán hơn. Tuy nhiên, nếu xét theo góc độ nhân quả trong Phật giáo, sự thua thiệt không phải do lòng thật thà hay từ bi, mà chủ yếu bắt nguồn từ việc thiếu trí tuệ. Một người nếu chỉ có tấm lòng thiện lương nhưng không đủ tỉnh táo, minh mẫn thì rất dễ bị dẫn dắt, bị lợi dụng hoặc gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Ngược lại, nếu biết cân bằng giữa từ bi và trí tuệ, họ không những tránh được tổn thất mà còn có thể tạo ra nhiều thiện duyên, nhận về phước báo tốt đẹp.

Trong giáo lý nhà Phật, trí tuệ và từ bi là hai yếu tố không thể tách rời. Chỉ khi có trí tuệ, lòng từ bi mới trở nên sáng suốt và mang lại lợi ích thật sự. Người có trí tuệ không ngại làm điều thiện, nhưng cũng biết cách bảo vệ chính mình, giúp đỡ người khác mà không để bị lợi dụng hay bị xem thường. Vậy làm sao để có thể sống thiện lương mà không bị thua thiệt? Đâu là cách để dung hòa giữa lòng tốt và trí tuệ trong đời sống? Đây là điều mà mỗi người cần suy ngẫm và thực hành để vừa giúp ích cho bản thân, vừa tạo dựng được giá trị tốt đẹp trong cuộc đời.

Thuyết nhân quả nhà Phật chỉ rõ, tạo thiện nhân thì gặt thiện quả, gieo ác nhân tất gặp ác nghiệp. Vì thế, nếu gặp phải hung hại trong đời sống, thì không phải là do bạn quá tốt bị người lấn lướt, mà do bạn đã từng lấn lướt hại người.

Đem nguyên nhân thua thiệt quy kết cho việc thiện lương quả là sai trái. Vì không làm việc xấu cũng chưa chắc đã là người lương thiện, nhân quả đời người phức tạp, nay là người tốt nhưng mai đã thành ác, nay là người ác nhưng mai “buông dao xuống đất chắp tay thành Phật”.

Việc hôm nay phải chịu đau khổ gì chỉ có thể là do trước đây đã làm điều không lành, phải gánh trách nhiệm, bị người khác lấn lướt là do khuyết thiếu trí tuệ, không có nhận thức đúng đắn về cuộc sống.

Những người lo lắng rằng, quá hiền lành sẽ bị bắt nạt, quá lương thiện thì sẽ bị người khác hãm hại là sai lầm lớn. Phật dạy, trí tuệ của con người là trí tuệ của lòng bao dung, không bao giờ vì bao dung mà khổ đau, cũng không vì từ bi mà bị chiếm lợi.

Nếu ta làm điều thiện mà người khác lợi dụng điều thiện của ta thì ấy là người đó gieo nghiệp ác, còn ta vẫn có nghiệp lành. Tại sao lại vì người khác không thiện mà ta cũng không thiện? Người khác thiện thì ta cũng thiện, người khác không thiện thì ta càng phải thiện, để cái thiện của ta trở thành chân giá trị.

Cái thiện và lòng từ bi đi đôi với trí tuệ ưu mẫn và nhận thức đúng đắn về đời sống thì là cái thiện không bao giờ bị thua thiệt. Và hơn hết, quả báo nhân sinh không bao giờ trả nghiệp khổ cho người gieo nhân lành.