• Xem ngày

TỔNG HỢP CÁC CÔNG CỤ XEM NGÀY VẠN SỰ

Từ xa xưa, việc xem ngày tốt và ngày xấu giữ vai trò quan trọng hàng đầu trong đời sống của người An Nam. Từ viên quan được gọi nhậm chức tới người nông dân sắp tậu trâu, ai cũng cố chọn ra một ngày được cho là thuận lợi, trước là để trọn vẹn niềm tin về tâm linh, sau là yên tâm tư tưởng để tiến hành công việc.

Nguồn gốc ngày tốt - xấu

Việc xác định ngày tốt và ngày xấu, mà nguồn gốc xâu xa của nó đã biến mất từ lâu, chủ yếu dựa trên hai nguyên tắc: sức mạnh của các ngôi sao và ảnh hưởng của Trái đất.

Sức mạnh của các ngôi sao

Chúng ta biết rằng các tên gọi ngày, tháng, năm của người An Nam do quân chủ Trung Quốc là Hoàng đế sống vào thế kỷ XVII TCN đặt ra. Sách xưa ghi lại, vị quân vương này được ông trời mách kế cho, cụ thể ra sao không rõ, nên đã phát hiện ra rằng mọi thứ trong cuộc sống đều chịu ảnh hưởng của 10 thiên can còn gọi là thập can trong một vòng tuần hoàn 10 năm là:

1. Giáp; 2. Ất; 3. Bính; 4. Đinh; 5. Mậu; 6. Kỷ; 7. Canh; 8. Tân; 9. Nhâm; 10. Quý và 12 địa chi tức thập nhị chi trong một vòng tuần hoàn 12 năm là:

2. Tý; 2. Sửu; 3. Dần; 4. Mão; 5. Thìn; 6. Tỵ; 7. Ngọ; 8. Mùi; 9. Thân; 10. Dậu; 11. Tuất; 12. Hợi.

Những can và chi lẻ thuộc dương hay còn gọi là can chi dương, những can và chi còn lại thuộc âm còn gọi là can, chi âm. Hoàng đế gộp 5 can dương và 6 chi dương thành 30 tổ hợp dương, ông cũng làm tương tự với những can và chi còn lại để có 30 tổ hợp âm.

Để lập bảng thống kê đầy đủ 60 tổ hợp này, trên thực tế chỉ cần bố trí trên 2 đường thẳng song song, 6 lần 10 can và 5 lần 12 chi. Như vậy, ở hai cột thu được, các từ được đặt đối xứng nhau như Giáp-Tý, Ất-Sửu, Bính-Dần.v.v… sẽ chỉ chính xác tên ngày. Chúng tôi cho rằng cần lập một bảng thống kê, để làm tư liệu, vòng tuần hoàn hoàn chỉnh gồm 60 tên gọi này đánh dấu một tập hợp 60 ngày, hết một vòng như vậy, các từ ngữ sẽ lặp lại để đánh dấu một vòng tuần hoàn 60 ngày mới, và cứ tiếp tục như vậy.

Được biểu thị bằng 2 từ ghép, một từ vay mượn từ 10 can, từ còn lại mượn từ 12 chi, do đó, mỗi ngày chịu sự tác động kép của Trời và Đất. Là một phần không thể tách rời của Đơn nguyên vũ trụ và Vũ trụ, nó trở thành một sinh vật sống, và phải đặt dưới quyền của các vì sao thống trị và cai quản thiên nhiên. Một ngày tốt hay xấu là tùy thuộc vào việc nó gắn với ngôi sao tốt hay ngôi sao xấu. Tuy nhiên nên nhớ rằng một ngày được xem là tốt để thực hiện công việc này thì vẫn có thể không thuận lợi cho công việc khác. Tất cả phụ thuộc vào tính chất và sức mạnh của ngôi sao.  Vì thế điều quan trọng là phải nhận biết được đâu là ngôi sao chính trong số những ngôi sao làm chủ vận mệnh của con người.

Dưới đây là 20 ngôi sao tốt: thiên đức; thiên hỉ; thiên phú; thiên quý; thiên tài; thiên xá; thiên phúc; thiên thành; thiên y; thiên mã; nguyệt đức; nguyệt tài; địa tài; phúc sinh; phúc hậu; tam hợp; ngũ hợp; lục hợp; cát khánh, vui sướng; tục thế; lộc khố; giải thần.

Những hung tinh hay còn gọi là sao xấu đem đến nhiều rủi ro bao gồm: thiên ôn; thiên cẩu; thiên tặc; thiên hỏa; nguyệt hỏa; nguyệt sát; nguyệt hư; địa hỏa; thần cách; nhân cách; bạch hổ; hắc đạo; mộc mã sát; tử khí; thụ tử; đại hao; tiểu hao; lục bất hành; ngũ quỷ; phá bại; vãng vong.

Vì vậy, vào các ngày cưới hỏi và họp mặt, người ta phải rất cẩn trọng nhằm tránh các sao gây chết chóc hoặc chia ly như nguyệt sát, tử khí, thần cách… Việc xây cất nhà cửa cũng phải tránh những ngày bị các sao gieo rắc sự bất hòa và đổ nát như ngày nguyệt hư, phá hại... Đặc biệt, sao thụ tử là một sao cực kỳ nguy hại đối với hầu hết các hoạt động, nó chỉ phù hợp với việc săn bắn hoặc các nghi lễ trừ tà của thày phù thủy.

 Ảnh hưởng của Trái đất

Mười hai chi của Trái đất, tức thập nhị chi, làm thành một chu kỳ 12 chi, mỗi chi gắn với một trong 12 con giáp tượng trưng cho các cung hoàng đạo của người An Nam. Như vậy mỗi người, tùy theo ngày sinh của mình, được đặt dưới sự che chở của một trong những con giáp trên. Vì thế, giữa họ với nhau có thể có những thiện cảm hoặc lòng thù hận.

Cách chọn ngày lành tháng tốt

Để biết ngày tốt và ngày xấu, trước kia các nhà nho phải tra cứu hai cuốn sách Vạn sự bất cầu nhân thư và Ngọc hạp thông thư. Họ sẽ tìm thấy trong hai cuốn sách đó những điều nên làm và không nên làm, những phương pháp dựa vào kinh nghiệm, những lời răn dạy. Những người không thạo chữ Nho có thể đọc các cuốn sách lịch ghi chép tóm tắt đặc điểm tốt, xấu của từng ngày và chỉ rõ những việc nên hay không nên làm.

Chẳng hạn, vào ngày hoàng nhật hay ngày tốt, nên tổ chức cưới hỏi, làm lễ hiến tế, dựng khung nhà, cầu tự, bào chế thuốc.

Ngược lại, ngày gọi là hắc nhật tức ngày xấu, nên tránh những việc như: xuất hành, khởi đầu công việc mới nhưng nên đi săn bắn.

Trên thực tế, cũng có một số câu ca dân gian chỉ ra một số ngày không thuận lợi:

Chớ đi ngày bảy, chớ về ngày ba.

Mồng năm, mười bốn, hăm ba,

Đi đâu thà cứ ở nhà cho xong.

Đến nay, đối với nhiều người Việt Nam, việc xem ngày tốt xấu vẫn được coi là việc làm không thể bỏ qua mỗi khi khởi sự những công việc lớn như: xây nhà, nhập trạch, cưới vợ, đi xa, hoặc xuất hành mỗi dịp đầu xuân năm mới…, để mong cầu những điều tốt lành và tránh những điều xui xẻo.