Tìm hiểu cách ngày xưa Đức Phật hóa giải thiên tai, dịch bệnh

(Xemsomenh.com) Trong những thời điểm đầy bất ổn, khi thiên tai, dịch bệnh xảy ra, nỗi sợ hãi và hoang mang có thể nhanh chóng lan rộng, làm con người mất đi sự bình tĩnh và sáng suốt. Thay vì để bản thân chìm trong lo lắng, chúng ta có thể học hỏi từ những lời dạy của Đức Phật về cách hóa giải khổ nạn, để tìm ra con đường giúp bản thân và những người xung quanh được an ổn hơn.

Đức Phật không ngăn cản thiên tai hay dịch bệnh bằng phép màu, nhưng ngài chỉ ra rằng tất cả đều có nhân duyên, và cách đối diện với nghịch cảnh mới là điều quan trọng nhất. Khi dịch bệnh xảy ra, thay vì hoảng loạn, chúng ta cần giữ tâm tĩnh lặng, tu dưỡng đức hạnh, giữ gìn sức khỏe và thực hiện những điều thiện lành để tích phước. Khi thiên tai ập đến, điều cần thiết không phải là sợ hãi mà là biết cách hành động đúng đắn, hỗ trợ lẫn nhau và nuôi dưỡng lòng từ bi.

Trong lịch sử, Đức Phật đã từng hướng dẫn mọi người đối diện với dịch bệnh và tai ương bằng cách thực hành tâm từ bi, trì tụng kinh điển và sống đúng chánh pháp. Ngài nhấn mạnh rằng, khi con người biết sống hòa hợp với thiên nhiên, tránh tạo nghiệp xấu, duy trì lòng thiện lương và biết giúp đỡ lẫn nhau, thì những điều tốt lành sẽ đến, giúp họ vượt qua hoạn nạn một cách nhẹ nhàng hơn.

Giữa một thế giới đầy biến động, học hỏi từ cách Đức Phật hóa giải khổ nạn có thể mang đến cho chúng ta một góc nhìn sáng suốt hơn. Đó không phải là phép màu, mà là bài học về sự tỉnh thức, lòng nhân ái và cách sống thuận theo nhân quả, giúp chúng ta có thể tự cứu lấy chính mình và góp phần làm cho cuộc sống bớt đi những khổ đau.

Đi tìm nguyên nhân của dịch bệnh

Nếu xét về khía cạnh Khoa học chẳng ai cho rằng dịch bệnh liên quan tới đạo đức con người. Theo đó, nguyên nhân được nói đến mà ai ai chúng ta cũng biết là do vi khuẩn hoặc virus gây ra sự lây nhiễm, tuy nhiên, đặc điểm của loại virus ấy không phải ai cũng xác định được nó một cách rõ ràng, cho dù tới khi cả dịch bệnh đã chấm dứt sau đó. Thế nhưng khi đi ngược dòng lịch sử trở về những thời điểm có thiên tai, dịch bệnh xảy ra, ta sẽ nhận thấy rằng chúng có liên quan chặt chẽ tới xã hội tại thời điểm đó. Ví như sự tiêu vong của các triều đại Trung Quốc hay sự suy bại của đế quốc La Mã.

- Trung Quốc: Dịch bệnh hoành hoành liên quan đến sự thay đổi triều đại nơi đây. Đó là khi người trị vì thường là kẻ vô đạo, quan lại chỉ lo vơ vét của cải về mình, không quan tâm đến người dân. Hậu quả là dân chúng đói kém, lầm than lại cộng thêm thiên tai nhân họa không dứt, lũ lụt hạn hán địa chấn thường xuyên rồi dịch bệnh lan tràn.

- La Mã: Đế quốc La Mã hùng mạnh bức hại tín đồ Cơ Đốc khiến nơi đây đã phát sinh bốn lần đại dịch không ngừng diễn ra. Lần thứ nhất khiến dân số giảm 1/3, riêng thủ đô La Mã thời bấy cư dân chết quá nửa.

Sau bốn lần phát sinh dịch bệnh, đế quốc La Mã đã diệt vong mà chỉ càng khiến Cơ Đốc giáo lan truyền rộng khắp thế giới. Vì thế, không nói về khía cạnh khoa học mà chỉ nói về khía cạnh Nhân Quả từ những việc nhỏ đã thấy vô kể những người đã chết trong thiên tai, dịch bệnh cũng đủ chấm dứt triều đại đều có những vị vua tham lam vô độ chỉ muốn vơ vét về mình. Trong kinh Phật nói, có những trường hợp nạn dịch của cả một địa phương, một quốc gia là do nghiệp báo chung của cả địa phương, quốc gia ấy, khiến cho những loài quỷ ác đủ nhân duyên tạo tác. Có thể sẽ có người phản đối về quan niệm này và không muốn áp dụng những lời Phật dạy vào hoàn cảnh như thế vì họ không chấp nhận sự thật rằng bệnh dịch, tai họa có liên quan tới vấn đề đạo đức hay khả năng lãnh đạo hoặc những gì tương tự. Thế nhưng, thay vì có suy nghĩ chống đối bạn hãy suy ngẫm một chút nhé.

Đôi khi phải "đón nhận" dịch bệnh như là việc đương nhiên sẽ xảy ra

Có vẻ buồn cười khi nói chúng ta nên "đón nhận" những thiên tai, dịch bệnh như là điều tất nhiên. Thực tế, đó là Quả mà chúng ta nhận được do gieo Nhân xấu từ bao lâu nay. Dịch bệnh cũng như tất cả chu kỳ của cuộc sống của chúng ta đều có thể xảy ra bất cứ lúc nào và có tính lặp đi lặp lại khi con người vẫn giữ những thói quen cũ, cũng giống như vòng luân hồi cứ lặp đi lặp lại như thế. Vì thế, thay vì cố gắng chống đối hay hoảng loạn thì chúng ta cần phải đón nhận nó như là một điều "tất lẽ dĩ ngẫu" sẽ xảy ra trong cuộc đời. Nếu có thể làm được điều gì hay thậm chí là sự hi sinh mà bạn có thể đóng góp để thế giới này có thể tốt hơn, bạn hãy cứ làm để giúp đỡ mọi người xung quanh thay vì cố vun vén mọi lợi lộc về mình trong thời gian dịch bệnh. Những ai tìm hiểu về những lời dạy của Đức Phật đều có niềm tin sâu dày rằng: Không có món nợ nào trong vũ trụ mà không phải trả. Vũ trụ có một hệ thống tính toán sổ sách rất hoàn hảo, và tất cả mọi thứ là sự trao đổi qua lại bất kể ta có nhớ hay quên "món nợ" của mình hay không. Dịch bệnh cũng vậy, cũng là cách chúng ta đang "trả nợ" cho mẹ Trái đất này mà thôi. Có thể thấy, Trái đất cung cấp miễn phí cho chúng ta, và không đòi hỏi gì hơn là gìn giữ với sự chăm sóc nhẹ nhàng, nâng niu. Thế nhưng, con người chỉ biết tận dụng những gì đang có, ngày càng tàn phá tài nguyên để phục vụ cho những lợi ích của mình bất chấp việc đó có đi trái ngược lại với tự nhiên tới mức nào.

Chuyện kể lại ở Tây Tạng rằng có một vị tu sĩ khá giản dị sống trong làng, có năm trong vùng xảy ra dịch đậu mùa, vị tu sĩ qua đời cùng vô số người khác. Mùa Đông lạnh giá, củi khan hiếm nên xác của vị tu sĩ được khiêng thả xuống một cái hồ đang đóng băng. Mùa Xuân tới, bệnh dịch đã ngừng hẳn và người ta thấy cầu vồng nơi mặt hồ họ thả xác vị tu sĩ.

Có người lại gần và thấy xác vị tu sĩ vẫn còn nguyên vẹn đang nổi trên mặt hồ, họ liền đưa xác về tu viện và được làm lễ hỏa táng theo nghi thức tăng sĩ. Nơi dàn hỏa xuất hiện nhiều cầu vồng bay thẳng lên bầu trời khi xác được thiêu và trong đống tro người ta tìm thấy các xá lợi. Lúc ấy, mọi người hiểu rằng đó là vị tăng xuất chúng và người ta khen tặng ông đã nhận lãnh căn bệnh hiểm nguy để thanh tịnh hóa các nghiệp xấu tạo nên cơn dịch. Trong Phật giáo Tây Tạng, bệnh hoạn có thể là một biểu hiện của sự thành công về mặt tâm linh, và sự hy sinh chính mình để cứu những người khác.  Bệnh tật và đau khổ được xem là cách giải thoát đặc thù, cho ta cơ hội để trải nghiệm sự liên hệ chặt chẽ giữa ta và những chúng sinh khác, cảm nhận nỗi đau, nỗi mất mát và sợ hãi mà chúng ta chưa từng trải qua.

Những người chết trong dịch bệnh cũng như là sự hi sinh khi họ đã lãnh nghiệp xấu cho những người đang được sống sót, điều đó được tạm hiểu như là tình yêu đang được trải rộng như một người mẹ có thể cho đi sự sống của mình để nuôi nấng các con - những người ở lại. Vì thế, ta hãy xem những khổ ải đang trải qua cũng như bệnh dịch hiện tại như một cây chổi quét sạch hết nghiệp xấu. Ta giữ tâm thế đón nhận, nếu có bệnh hãy chạy chữa trong khả năng có thể, bớt gây hoang mang dư luận, bớt cố giành sự sống về mình mà làm hại người khác bằng cách này hay cách khác.  

Đức Phật hóa giải thiên tai, dịch bệnh như thế nào?

Những lời dạy và kinh điển của Đức Phật đã được hệ thống hóa thành kho tàng Tam Tạng Kinh Điển đồ sộ của Phật giáo. Tuy nhiên, khi nghiên cứu và học hỏi những giáo lý này, chúng ta cần xem xét chúng trong bối cảnh lịch sử cụ thể, tránh hiểu sai hoặc cảm thấy có sự mâu thuẫn. Một trong những sự kiện đáng chú ý được ghi chép lại là lần thiên tai và dịch bệnh hoành hành tại thành Tỳ Xá Ly vào thời Đức Phật còn tại thế.

Vào thời điểm đó, do hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, khu vực phía Nam sông Hằng thường xuyên có mưa, nhưng phía Bắc, đặc biệt là kinh thành Tỳ Xá Ly, lại chịu hạn hán suốt bốn tháng liền. Điều này dẫn đến một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, kéo theo ba thảm họa liên tiếp:

1. Nạn đói: Hạn hán kéo dài làm đất đai nứt nẻ, ruộng đồng khô cằn, lương thực cạn kiệt. Người dân không có đủ thức ăn để sinh tồn, dẫn đến cảnh đói khát trầm trọng.
2. Người chết la liệt: Do đói khát, nhiều người không qua khỏi. Nhưng những người sống sót cũng kiệt quệ, không còn sức để chôn cất người chết. Thi thể bị bỏ lại bên ngoài thành phố, không ai xử lý.
3. Dịch bệnh bùng phát: Xác chết phân hủy bốc mùi hôi thối, ô nhiễm nguồn nước và môi trường, kéo theo dịch bệnh lây lan nhanh chóng. Đặc biệt, dịch tả hoành hành do nguồn nước ô nhiễm càng khiến tình hình thêm trầm trọng.

Trước tình cảnh tuyệt vọng này, vua quan và các tướng lĩnh vô cùng lo lắng. Họ quyết định cử một viên quan cùng đoàn tùy tùng đến thành Vương Xá để cầu xin Đức Phật cứu giúp. Khi nghe về tình trạng của Tỳ Xá Ly, Đức Phật đã phân tích rõ ba nguyên nhân sâu xa dẫn đến đại nạn:

1. Nạn đói do hạn hán kéo dài.
2. Bất ổn trong xã hội do những người lãnh đạo tạo ra ác nghiệp.
3. Thần linh rời bỏ, không còn che chở cho vùng đất này.

Để hóa giải tình trạng này, Đức Phật đã hướng dẫn một loạt các hành động thiết thực:

• Ngài A Nan cùng 500 vị Tỳ kheo học thuộc Kinh Tam Bảo mà Đức Phật truyền dạy, sau đó đi khắp thành phố tụng kinh suốt ba ngày ba đêm để thanh tịnh không gian.
• Vua Tần Bà Sa La gửi đến 1.000 tấn lương thực, thuốc men, đồng thời cử các lương y giỏi nhất đến cứu trợ.
• Khi các Tỳ kheo tụng kinh quanh thành phố, không khí nơi đây dần trở nên nhẹ nhàng hơn, bớt đi sự tang thương và sợ hãi.

Kỳ diệu thay, một cơn mưa lớn bất ngờ trút xuống, kéo dài suốt một ngày. Nước mưa rửa sạch hết bụi bẩn, xú uế và làm cho không khí trở nên trong lành, mát mẻ. Nhờ đó, dịch bệnh dần tiêu tan, cuộc sống bình yên trở lại. Người dân vô cùng vui mừng, cảm kích trước Đức Phật, họ quỳ lạy bày tỏ lòng biết ơn.

Tuy nhiên, Đức Phật nhấn mạnh rằng Ngài không phải là người trực tiếp cứu giúp, mà chính vua quan và dân chúng đã tự cứu lấy mình bằng những hành động đúng đắn. Ngài cũng thuyết pháp để dạy vua quan cách trị nước an dân, giữ gìn đạo đức và tạo phước lành. Nhờ nghe theo lời dạy của Đức Phật, người dân dần có cuộc sống an vui, hạnh phúc, và thành Tỳ Xá Ly trở nên thịnh vượng hơn sau biến cố ấy.

Câu chuyện này cho thấy rằng, khi đối diện với thiên tai, dịch bệnh hay khổ đau trong cuộc sống, chúng ta cần hành động đúng đắn, tạo phước, giữ tâm an lành thay vì hoảng loạn hay chìm trong tuyệt vọng. Đức Phật không dùng phép màu, mà chỉ dẫn con đường đúng đắn để mỗi người tự hóa giải khổ nạn của mình.