Luận cát hung trong phong thủy theo các trường phái khác nhau
Phong thủy, một bộ môn khoa học tâm linh cổ xưa, đã tồn tại và phát triển qua hàng ngàn năm, mang lại những ảnh hưởng sâu rộng trong cuộc sống con người. Với khả năng tiên đoán và sự khách quan được minh chứng qua các quy luật tự nhiên, phong thủy đã được tổng hợp thành một hệ thống lý thuyết và ứng dụng thực tiễn vô cùng phong phú. Từ xưa đến nay, phong thủy luôn là yếu tố quan trọng trong việc chọn lựa đất đai, xây dựng nhà cửa, cũng như quyết định tài lộc, sức khỏe và hạnh phúc của gia chủ.
Hiện nay, có bốn trường phái phong thủy nổi bật, mỗi trường phái đều mang trong mình những phương pháp luận và ứng dụng riêng biệt để phân tích và đánh giá ảnh hưởng của môi trường xung quanh đến cuộc sống con người. Trường phái Bát Trạch, một trong những trường phái cổ xưa nhất, sử dụng tuổi của gia chủ kết hợp với các phương hướng để xác định những yếu tố cát hung, tốt xấu cho ngôi nhà. Dương Trạch Tam Yếu lại tập trung vào việc sử dụng bát quái để xác định các yếu tố quyết định sự thịnh vượng hay suy tàn của ngôi nhà. Loan Đầu thì chú trọng vào cảnh quan và môi trường xung quanh, đặc biệt là các yếu tố như núi, sông, hồ và dòng nước, để đánh giá sự ảnh hưởng đến tài lộc của gia chủ. Cuối cùng, Huyền Không dựa vào sự vận động của cửu tinh trên 9 phương vị để luận giải sự thịnh vượng, may mắn hay khó khăn.
Mỗi trường phái phong thủy đều có những nguyên lý và cách thức phân tích riêng biệt, tạo nên một hệ thống phong thủy đa dạng, đáp ứng nhu cầu của từng cá nhân, từng ngôi nhà trong thế giới hiện đại.
Bát trạch
Phong thủy Bát Trạch là một trong những trường phái phong thủy phổ biến và được ứng dụng rộng rãi nhất trong đời sống. Học thuyết này dựa trên cơ sở Kinh Dịch và hệ thống bát quái, lấy quái mệnh của gia chủ phối hợp với tám phương hướng của ngôi nhà để luận đoán cát hung.
Theo Bát Trạch, mỗi người sinh ra đều thuộc Đông tứ mệnh hoặc Tây tứ mệnh, và ngôi nhà cũng được chia thành Đông tứ trạch và Tây tứ trạch. Nguyên tắc cơ bản là “Đông mệnh hợp Đông trạch, Tây mệnh hợp Tây trạch”, từ đó xác định được hướng tốt – xấu, bố cục nhà cửa, cách đặt cửa, bếp, giường, bàn thờ…
Bát Trạch phân định tám cung gồm bốn cung cát (Sinh khí, Thiên y, Diên niên, Phục vị) và bốn cung hung (Tuyệt mệnh, Ngũ quỷ, Lục sát, Họa hại). Mỗi cung mang ý nghĩa riêng về tài lộc, sức khỏe, gia đạo, sự nghiệp hay tai ương, giúp gia chủ lựa chọn và sắp xếp để tăng cát, giảm hung.
Điểm mạnh của Bát Trạch là dễ áp dụng, gắn trực tiếp vận mệnh cá nhân với ngôi nhà, vì vậy thường được dùng trong việc chọn đất, xây dựng, mua nhà hoặc cải tạo nội thất. Tuy nhiên, vì mang tính “tĩnh”, trường phái này thường được kết hợp thêm với Huyền Không hoặc Loan Đầu để có cái nhìn toàn diện hơn, vừa hợp nhân – hợp địa – hợp thiên thời.
Dương trạch tam yếu
Dương trạch tam yếu được xem là một trong những nguyên lý nền tảng của phong thủy nhà ở. Học thuyết này cho rằng ba yếu tố quan trọng nhất của một ngôi nhà chính là: cửa chính, phòng chủ (thường là phòng khách hoặc phòng ngủ lớn của gia chủ) và bếp.
-
Cửa chính là nơi nạp khí – con đường chính mà sinh khí hoặc tà khí đi vào nhà. Nếu cửa mở đúng hướng cát lợi thì cả nhà được hưởng phúc, ngược lại mở vào phương xấu thì dễ chiêu họa.
-
Phòng chủ được coi là “trái tim” của ngôi nhà, nơi gắn với vận mệnh trực tiếp của gia chủ. Vị trí và cách bố trí phòng chủ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tài lộc.
-
Bếp là nguồn nuôi dưỡng, tượng trưng cho của cải và sức khỏe. Cách đặt bếp phải hợp hướng, tránh phạm các nguyên tắc kiêng kỵ (như đặt ngược hướng chủ, đặt đối diện cửa hoặc nhà vệ sinh).
Trường phái này lấy bát quái và phép biến quái làm công cụ chính để định cát hung, nhấn mạnh đến sự gắn kết giữa phương hướng và sinh hoạt hàng ngày.
Loan đầu
Loan đầu là trường phái phong thủy chú trọng đến hình thế tự nhiên và cảnh quan môi trường xung quanh ngôi nhà. Người xưa quan niệm: “Hình thắng khí tụ, hình bại khí tán” – nghĩa là hình thế quyết định việc tụ hay tán khí.
-
Nếu phía trước có minh đường thoáng rộng, phía sau có huyền vũ che chở (núi, gò cao), hai bên có tả thanh long và hữu bạch hổ cân bằng, thì ngôi nhà được coi là thế đất đẹp.
-
Thủy pháp (dòng nước chảy, sông, hồ, ao) cũng đặc biệt quan trọng. Nước tượng trưng cho tài, nên thế nước uốn lượn ôm lấy nhà sẽ sinh tài, còn nước chảy xiết hoặc đâm thẳng vào nhà thì bất lợi.
-
Loan đầu không chỉ áp dụng cho nhà ở, mà còn được dùng để chọn thế đất xây mộ, chọn vị trí trụ sở, chùa chiền, cung điện.
Có thể nói Loan đầu là trường phái mang tính “ngoại cảnh”, lấy thiên nhiên làm căn bản, xem xét sự hài hòa giữa đất, nước, núi, gò và ngôi nhà.
Huyền Không
Huyền Không là trường phái phong thủy có tính khí vận động và thời gian rõ rệt nhất. Trường phái này dựa trên học thuyết cửu tinh phi tinh, tức là sự vận hành của chín ngôi sao trên chín cung (tám phương và trung cung).
-
Mỗi ngôi sao (cửu tinh) mang đặc tính riêng: sao tốt (sinh khí, thăng tiến, hỷ sự) và sao xấu (tai họa, bệnh tật, thị phi).
-
Khi kết hợp vị trí (không gian) và thời vận (thời gian), người ta có thể xác định phương nào trong nhà đang vượng khí, phương nào suy khí.
-
Huyền Không đặc biệt coi trọng vận khí theo từng thời kỳ. Ví dụ, trong vận 8 (2004–2023), sao số 8 là đương vượng, nên nhà nào có sao 8 đáo đến hướng hoặc trung cung thì rất cát lợi. Sang vận 9 (2024–2043), sao 9 sẽ thay thế.
Khác với Dương trạch tam yếu và Loan đầu, Huyền Không không chỉ xét “hình” mà còn xét “khí” – tức là dòng chảy vô hình của năng lượng vũ trụ biến đổi theo từng giai đoạn.
Ngoài những sách vở chính thống thể hiện phương pháp của 4 trường phái nói trên thì còn được lưu truyền một số phương pháp phong thủy có tính bí truyền và chỉ truyền miệng trong dân gian, qua các giang hồ thuật sĩ như phương pháp trấn (Đè lên), yểm (Chôn),…
Xem thêm: Ngũ hành tương sinh và những ảnh hưởng đến cuộc đời, vận mệnh
