Phật dạy 4 hạng người đáng thân và 4 hạng người phải tránh
Đức Phật, với trí tuệ vô biên và lòng từ bi sâu sắc, đã chỉ dạy chúng ta về những mối quan hệ trong đời sống, đặc biệt là việc chọn bạn bè, đồng hành. Ngài dạy rằng có bốn hạng người đáng thân và bốn hạng người đáng tránh. Việc hiểu và áp dụng những lời dạy này sẽ giúp mỗi chúng ta sống an lạc, tránh được những điều không tốt và có được những mối quan hệ chân thành, hỗ trợ lẫn nhau trên con đường tu học và trưởng thành.
Bốn hạng người đáng thân mà Phật dạy là: người trí thức, người tôn trọng, người có đức hạnh, và người có lòng từ bi. Những người này giúp ta học hỏi, nâng cao trí tuệ, thúc đẩy ta sống đúng đắn và biết yêu thương tất cả chúng sinh. Họ luôn tôn trọng sự khác biệt, khuyến khích chúng ta vươn lên trong mọi hoàn cảnh, và không bao giờ chê bai hay phê phán chúng ta. Cùng với họ, ta học được cách sống tử tế, nhìn nhận mọi thứ từ góc nhìn tích cực và từ bi.
Ngược lại, bốn hạng người đáng tránh mà Phật chỉ rõ là: người hay nói xấu, người tự cao tự đại, người tham lam, và người đố kỵ. Những người này sẽ chỉ mang lại đau khổ, sự chia rẽ và lừa dối. Họ làm giảm đi sự an yên trong tâm hồn của ta, khơi gợi sự ghen ghét, đố kỵ, và tham vọng không lành mạnh. Dành thời gian bên những người này chỉ khiến ta đi sai đường, tạo ra những nghiệp xấu, kéo theo những hệ lụy đau khổ không đáng có.
Chính vì thế, việc chọn bạn bè không chỉ dựa vào sở thích hay hoàn cảnh, mà cần phải dựa vào trí tuệ và sự tỉnh thức. Hãy lắng nghe lời Phật dạy để nhận diện đúng người bạn đáng kết giao, những người sẽ giúp chúng ta đi đúng con đường của sự giác ngộ, hạnh phúc và giải thoát.
Bốn hạng người đáng thân vì đem lại lợi ích và che chở, giúp ta hoàn thiện bản thân, trở nên tốt đẹp và trưởng thành hơn.
Hạng ngăn quấy thì thường làm bốn việc đem lại nhiều lợi ích và hay che chở: thấy người làm ác thì hay ngăn cản, chỉ bày điều chính trực, có lòng thương tưởng, chỉ đường sinh Thiên.
Hạng thương yêu thì thường làm bốn việc: mừng khi mình được lợi, lo khi mình gặp hại, ngợi khen đức tốt mình, thấy mình nói ác thì tìm cách ngăn cản.
Hạng giúp đỡ có bốn việc: che chở mình khỏi buông lung, che chở mình khỏi hao tài vì buông lung, che chở mình khỏi sợ hãi, khuyên bảo mình trong chỗ vắng người.
Hạng đồng sự thì thường làm bốn việc: không tiếc thân mạng với bạn, không tiếc của cải với bạn, cứu giúp bạn khỏi sợ hãi, khuyên bảo bạn lúc ở chỗ vắng người.
Bốn hạng người đáng tránh vì chỉ đẩy ta vào chỗ xấu xa, lụn bại hơn mà thôi.
Hạng úy phục thì thường hay làm bốn việc: cho trước đoạt lại sau; cho ít mong trả nhiều; vì sợ gượng làm thân; vì lợi gượng làm thân.
Hạng mỹ ngôn thì thường hay làm bốn việc: lành dữ đều chiều theo; gặp hoạn nạn thì xa lánh; ngăn cản những điều hay; thấy gặp nguy tìm cách đùn đẩy.
Hạng kính thuận thì thường làm bốn việc: việc trước dối trá; việc sau dối trá; việc hiện dối trá; thấy có một chút lỗi nhỏ đã vội trách phạt.
Hạng bạn ác thì thường làm bốn việc: bạn lúc uống rượu; bạn lúc đánh bạc; bạn lúc dâm dật; bạn lúc ca vũ.
Chọn bạn theo lời Phật dạy không phân biệt sang hèn, quý tiện mà chỉ phân biệt người thiện với kẻ ác, người có tâm với kẻ vô loài.
